Hơn một thập kỷ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), Tuyên Quang đã có những bước chuyển đáng chú ý. Giai đoạn 2021-2025, dù trải qua nhiều biến động, đặc biệt sau sáp nhập với Hà Giang, chương trình vẫn duy trì đà phát triển ổn định.
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang, đến tháng 10/2025, toàn tỉnh có 35 xã đạt chuẩn nông thôn mới (tỉnh Tuyên Quang cũ 24 xã, tỉnh Hà Giang cũ 11 xã), 1 xã đạt chuẩn NTM nâng cao (xã Thái Hòa).
Bình quân toàn tỉnh đạt 11,9 tiêu chí/xã. Trong số 35 xã đã đạt chuẩn, có 18 xã duy trì 19 tiêu chí, 15 xã đạt 15-18 tiêu chí. Bên cạnh đó, 46 xã đạt 10-14 tiêu chí và 38 xã đạt dưới 10 tiêu chí, cho thấy còn nhiều việc phải làm để thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các vùng.
Người dân là chủ thể, đồng thuận là chìa khóa
Chia sẻ về kết quả này, ông Ngô Văn Thương – Phó Văn phòng Điều phối Chương trình MTQG Xây dựng Nông thôn mới tỉnh Tuyên Quang cho biết, sau sáp nhập, khối lượng công việc lớn hơn nhưng tinh thần đoàn kết, đồng thuận lại càng cao.
"Điều đáng quý là người dân đã thực sự trở thành chủ thể của chương trình, chủ động đề xuất, hiến đất, góp công, chung tay cùng chính quyền hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới. Mỗi công trình hoàn thành đều là minh chứng cho sức dân, lòng dân", ông Thương chia sẻ.
Toàn tỉnh Tuyên Quang đã bê tông hóa hơn 1.200 km đường giao thông nông thôn, kiên cố hóa 3.363 km kênh mương.
Từ nguồn lực Trung ương và địa phương, giai đoạn 2021-2025, toàn tỉnh đã bê tông hóa hơn 1.200 km đường giao thông nông thôn, kiên cố hóa 3.363 km kênh mương, đầu tư hàng trăm công trình văn hóa, giáo dục, y tế và thương mại nông thôn.
Kết quả là tỷ lệ dân cư nông thôn sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 98%, 100% xã có trạm y tế đạt chuẩn cơ sở vật chất. Diện mạo nông thôn Tuyên Quang đã có sự đổi thay rõ nét, từ hạ tầng đến đời sống người dân.
Không dừng lại ở hạ tầng cứng, Tuyên Quang còn chú trọng chuyển đổi số. Hiện 100% trung tâm xã có internet cáp quang, hơn 1.000 doanh nghiệp và 2.500 sản phẩm nông sản, du lịch tham gia Sàn thương mại điện tử Tuyên Quang. Nhờ đó, các sản phẩm đặc trưng như chè Shan tuyết Na Hang, cam sành Hàm Yên, mật ong Chiêm Hóa đã đến được với người tiêu dùng khắp cả nước.Ông Thương cho biết thêm: "Sau sáp nhập, Văn phòng Điều phối đã rà soát, cập nhật lại toàn bộ dữ liệu và bộ tiêu chí nông thôn mới. Chúng tôi xác định rõ nhóm xã nghèo, xã đạt chuẩn và nhóm tiềm năng để xây dựng lộ trình hỗ trợ hợp lý. Tỉnh tập trung chỉ đạo gắn xây dựng NTM với phát triển du lịch nông thôn, kinh tế xanh và chuyển đổi số".
454 sản phẩm OCOP, nông sản vùng cao vươn xa
Trong tổng thể Chương trình MTQG xây dựng NTM, Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP) được đánh giá là điểm sáng của Tuyên Quang. Sau sáp nhập, toàn tỉnh có 454 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, trong đó 2 sản phẩm 5 sao quốc gia, 24 sản phẩm 4 sao và hàng trăm sản phẩm 3 sao.
Đến nay toàn tỉnh Tuyên Quang đã có 454 sản phẩm OCOP, trong đó có 2 sản phẩm 5 sao quốc gia.
Đặc biệt, sản phẩm chè Shan Tuyết "1 tôm 1 lá" của HTX Sơn Trà, xã Na Hang đang được đề xuất công nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia. Đây là minh chứng rõ nét cho tiềm năng phát triển của các sản phẩm đặc sản vùng cao.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Phạm Mạnh Duyệt nhấn mạnh: "OCOP không chỉ khẳng định thương hiệu nông sản, mà còn góp phần gìn giữ giá trị văn hóa và tri thức bản địa. Mỗi sản phẩm OCOP là kết tinh của bàn tay, khối óc người nông dân, là 'đại sứ' mang hình ảnh quê hương Tuyên Quang đến với thị trường trong và ngoài nước".
Hiện, toàn tỉnh có 42 sản phẩm nông nghiệp, 4 sản phẩm thủ công mỹ nghệ, 2 sản phẩm sinh vật cảnh và 7 sản phẩm dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái. Trên 97/124 xã, phường đã có sản phẩm OCOP.
Sở Nông nghiệp và Môi trường đang hỗ trợ mạnh các chủ thể phát triển chế biến sâu, đăng ký nhãn hiệu, kết nối tiêu thụ qua sàn thương mại điện tử. Việc kết hợp OCOP với du lịch trải nghiệm đang mang lại hiệu quả kép: vừa nâng thu nhập cho người dân, vừa lan tỏa hình ảnh nông thôn "xanh - sạch - đẹp - văn minh".Về giảm nghèo, giai đoạn 2022-2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh là 38,28% (tỉnh Hà Giang cũ 55,12%, tỉnh Tuyên Quang cũ 23,45%). Đến cuối năm 2025 dự kiến còn 18,83%, bình quân giảm 4,86%/năm.
Giai đoạn 2026-2030: Hướng tới nông thôn hiện đại, bền vững
Giai đoạn 2026-2030, Tuyên Quang đặt mục tiêu xây dựng thêm 25 xã đạt chuẩn NTM, 2 xã đạt chuẩn NTM hiện đại và 7 phường hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Đây là những con số tham vọng nhưng cũng khả thi, dựa trên nền tảng đã xây dựng được.
Tỉnh cũng ưu tiên củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí tại 35 xã đã đạt chuẩn trước đó, đồng thời tập trung đầu tư cho 80 xã thuộc nhóm III (xã nghèo) để giảm chênh lệch vùng miền. Đây là bài toán không dễ khi nguồn lực còn hạn chế và địa hình miền núi phức tạp.
Theo đề xuất, tổng nhu cầu vốn ngân sách Trung ương hỗ trợ cho tỉnh giai đoạn 2026-2030 là 13.370 tỷ đồng. Trong đó, 10.540 tỷ đồng vốn đầu tư phát triển và 2.830 tỷ đồng vốn sự nghiệp, chủ yếu dành cho giao thông, thủy lợi, điện, nước sinh hoạt, trường học, nhà văn hóa và chuyển đổi số nông thôn.
Dự kiến đến cuối năm 2025 tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh Tuyên Quang còn 18,83%.
Giai đoạn tới, tỉnh sẽ đẩy mạnh lồng ghép các nguồn lực, tránh chồng chéo, tập trung đầu tư theo vùng trọng điểm, coi người dân là trung tâm của mọi chính sách. Xây dựng nông thôn mới không chỉ là đạt chuẩn tiêu chí, mà là kiến tạo không gian sống tốt hơn, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa và môi trường.
"Chúng tôi sẽ tiếp tục tham mưu tỉnh triển khai tích hợp chương trình xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững theo chỉ đạo của Chính phủ. Việc hợp nhất này không chỉ tiết kiệm nguồn lực, mà còn giúp chính sách đi vào thực chất, đảm bảo mọi người dân - nhất là đồng bào vùng sâu, vùng xa - đều được hưởng lợi" ông Ngô Văn Thương nhấn mạnh.
Với hướng đi đúng, tinh thần đoàn kết và quyết tâm cao, Tuyên Quang đang từng bước hiện thực hóa khát vọng xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu vùng trung du – miền núi phía Bắc, nơi người dân được hưởng thụ thành quả phát triển, môi trường sống trong lành, văn hóa được gìn giữ và kinh tế nông thôn năng động, bền vững.
Nguồn: danviet.vn
