Nâng cao hiệu quả phòng, chống cháy rừng
Theo ông Hà Thanh Kiên, Trưởng phòng Quản lý bảo vệ rừng và Bảo tồn thiên nhiên, Chi Cục kiểm lâm tỉnh, Tuyên Quang là một trong ít tỉnh đầu tư hệ thống chuyển đổi, xử lý dữ liệu cảnh báo cháy rừng của Quốc gia. Phần mềm phát hiện sớm điểm nghi cháy rừng được áp dụng trên địa bàn tỉnh từ tháng 01/2024 đến nay đã và đang phát huy hiệu quả. Nhờ hệ thống này, các điểm nghi cháy rừng được báo động đến điện thoại của cán bộ kiểm lâm phụ trách địa bàn xã, nên từ việc đốt xử lý thực bì trồng rừng của người dân cũng được quản lý chặt chẽ, các điểm nghi cháy rừng nguy cơ cao được phát hiện, xử lý kịp thời.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm rừng Cham Chu (Hàm Yên) kiểm tra biến động rừng qua phần mềm quản lý bản đồ trên điện thoại thông minh (FRMS Mobile)
Anh Nông Văn Việt, cán bộ tuần rừng chốt Mỏ Nước, thôn Nà Chao, xã Năng Khả (Na Hang) cho biết, chốt quản lý trên 1.000 ha rừng gỗ nghiến nên việc ứng dụng phần mềm quản lý rừng, nhất là phần mềm phát hiện sớm điểm nghi cháy rừng rất quan trọng, giúp cán bộ kiểm lâm, người tuần rừng chủ động được trong mọi tình huống. Chỉ cần xuất hiện một đám cháy nhỏ khoảng 3 m2 là điện thoại đã có cảnh báo điểm nghi cháy, từ đó việc kiểm soát chặt chẽ hơn nhiều so với trước đây.
Trước đây, toàn bộ cảnh báo cháy rừng trên địa bàn tỉnh được cung cấp bởi hệ thống theo dõi cháy rừng trực tuyến của Cục Kiểm lâm (FireWatch Việt Nam). Đây là một hệ thống tự động phát hiện sớm các điểm báo cháy trên toàn lãnh thổ Việt Nam. Hệ thống sẽ cung cấp thông tin điểm báo cháy ngay lập tức phát hiện được từ dữ liệu vệ tinh trên nền bản đồ trực tuyến tương tác. Thông tin điểm báo cháy gồm tên vệ tinh, ngày giờ, tọa độ địa lý và độ cao, thuộc đơn vị hành chính đến cấp xã, khả năng cháy theo số liệu vệ tinh và điều kiện thời tiết, loại rừng tại các điểm báo cháy…Tuy nhiên, thông tin chi tiết tại các điểm báo cháy chỉ dành cho người dùng có đăng ký, đồng thời, phải ngồi trực trên máy tính để theo dõi thường xuyên.
Khi sử dụng hệ thống phát hiện điểm nghi cháy rừng đã được chuyển đổi, tất cả các thông tin nghi cháy rừng tại địa phương sẽ được thông báo cho người dùng qua ứng dụng được cài trên điện thoại thông minh hoặc qua tin nhắn SMS. Nhờ đó, thông tin về các điểm nghi cháy rừng được chuyển đến lực lượng kiểm lâm địa bàn nhanh chóng hơn.
Từ đầu năm đến nay, qua phần mềm phát hiện sớm điểm nghi cháy rừng, lực lượng kiểm lâm đã phát hiện và xử lý kịp thời gần 200 điểm nguy cơ cháy cao. Nhờ đó, giúp nâng cao hiệu quả phòng cháy, chữa cháy rừng.
Quản lý rừng từ vệ tinh
Ngoài hệ thống phát hiện sớm điểm nghi cháy rừng, lực lượng kiểm lâm trên địa bàn tỉnh đang tích cực sử dụng phần mềm để quản lý, bảo vệ rừng như Locus Map, FRMS 4.0 Desktop, thiết bị viễn thám. Các phần mềm này được tích hợp lên máy tính bảng, điện thoại thông minh, hỗ trợ nhiều tính năng như: Đo đạc, hỗ trợ kiểm tra thực địa, quản lý số lô rừng, trạng thái rừng, tên chủ rừng, loại cây trồng, năm trồng, trữ lượng… Nhờ đó, giúp lực lượng kiểm lâm phát hiện, cảnh báo sớm các thay đổi bất thường, cập nhật chính xác những biến động về tài nguyên rừng.
Để cập nhật diễn biến rừng, hiện lực lượng kiểm lâm tỉnh đang sử dụng phần mềm FRMS 4.0 Desktop. Mỗi hạt kiểm lâm sẽ được cấp 1 tài khoản trên phần mềm để theo dõi thông tin. Thông qua dữ liệu các điểm nghi ngờ thay đổi rừng từ ảnh vệ tinh, cán bộ kiểm lâm địa bàn sẽ nhận được thông báo, phục vụ công tác kiểm tra, xác định chính xác tiểu khu, khoảnh, lô của chủ rừng, diện tích rừng bị mất, giúp phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật.
Cán bộ Hạt kiểm lâm Chiêm Hóa trao đổi kỹ năng sử dụng phần mềm FRMS Mobile.
Ngoài ra, phần mềm này còn cho phép người dùng cập nhật diễn biến trạng thái của lô rừng, đồng bộ kết quả cập nhật lên hệ thống dữ liệu trung tâm trong máy chủ của Tổng cục Lâm nghiệp, đồng thời có thể kết xuất báo cáo, bản đồ hiện trạng rừng của các cấp xã, huyện, tỉnh và toàn quốc.
Cùng với đó, hiện lực lượng kiểm lâm còn sử dụng phần mềm quản lý bản đồ trên điện thoại thông minh (FRMS Mobile). Đây là công cụ giúp thay thế bản đồ giấy thông thường và nâng cao độ chính xác trong việc xác định vị trí, xác minh thông tin biến động rừng.
Diện tích rừng đặc dụng của huyện Sơn Dương chủ yếu ở xã Tân Trào, trong đó thôn Tân Lập có gần 1.000 ha. Trước đây, cán bộ Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Dương chỉ phát hiện những biến động về rừng khi đi kiểm tra thực tế hoặc qua tin báo của người dân. Từ khi sử dụng phần mềm theo dõi diễn biến rừng FRMS 4.0 Desktop, lực lượng kiểm lâm theo dõi hiện trạng rừng, xác định rõ vị trí, tọa độ, lô, khoảnh rừng của từng chủ rừng thông qua ảnh vệ tinh.
Anh Đỗ Xuân Toại, Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Đèo De chia sẻ, diện tích rừng đặc dụng lớn, địa hình phức tạp, ở xa trung tâm, đi lại khó khăn. Do đó, mỗi chuyến tuần tra, cập nhật diễn biến rừng, lực lượng bảo vệ rừng phải đi bộ nhiều giờ, thậm chí nhiều ngày trong rừng. Nhưng từ khi có phần mềm theo dõi diễn biến rừng, việc quản lý rừng dễ dàng, chính xác hơn, hạn chế tốn nhiều thời gian, công sức.
Với những phần mềm được ứng dụng đã và đang giúp lực lượng kiểm lâm kiểm trên địa bàn tỉnh quản lý, bảo vệ rừng tốt hơn. Góp phần duy trì, giữ vững tỷ lệ che phủ rừng của tỉnh.
Phạm Yến
