Người dân chung tay bảo vệ rừng, phát triển du lịch sinh thái dưới tán rừng mang lại sinh kế bền vững. Ảnh: Nguyễn Tùng.

Cứ tới các dịp nghỉ lễ, homestay nhà ông Bàn Văn Tới ở xã Lâm Bình (tỉnh Tuyên Quang) luôn kín khách đặt phòng. Đoàn này vừa rời đi, đoàn khác đã đến. Ông Tới chia sẻ: "Tôi ấp ủ làm du lịch cộng đồng từ hơn 4 năm trước, đi xem cách làm của một số nơi rồi về áp dụng nhưng đều không hiệu quả như mong đợi. Sau đó tôi nhận thấy thay vì dập khuôn theo những chỗ khác mình tận dụng ngay lợi thế của địa phương đó là rừng, là phòng cảnh thiên nhiên hoang sơ để làm du lịch."

Theo ông Tới, ở Lâm Bình có lợi thế nhất chính là hệ sinh thái rừng nguyên sinh, phong cảnh thiên nhiên hoang sơ. Chính điều này đã thu hút du khách trong và ngoài nước tìm tới trải nghiệm."Người dân chúng tôi cùng bảo nhau phải giữ lấy rừng, giữ lấy môi trường sinh thái gần gũi với thiên nhiên để lấy đó làm thế mạnh. Khách đến đây họ rất thích đi trải nghiệm trong rừng nguyên sinh, ngắm các cây cổ thụ trăm năm tuổi. Nhờ làm du lịch sinh thái mà mỗi tháng gia đình thu về từ dịch vụ khách lưu trú, ăn uống cũng được hơn 10 triệu đồng, có tiền mua sắm trang thiết bị, sửa sang nhà cửa", ông Tới cho hay.

Trải nghiệm các tour sinh thái rừng nguyên sinh cùng người dân bản địa tại Tuyên Quang

mang lại ấn tượng đặc biệt cho du khách. Ảnh: Nguyễn Tùng.

Năm 2024, cây nghiến trên 1.000 năm tuổi tại thôn Nà Khậu, xã Lâm Bình được được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam công nhận là cây di sản Việt Nam. Sau khi được công nhận, mọi người dân nơi đây luôn nâng cao ý thức trách nhiệm trong việc chăm sóc, bảo vệ, đồng thời tăng cường tuyên truyền, quảng bá trên các nền tảng số.

Cũng từ đó, nhiều du khách tìm tới Lâm Bình để trực tiếp nhìn ngắm cây nghiến nghìn năm tuổi. Đây cũng được xem như điểm nhấn thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm. Người dân cũng hình thành tư duy có trách nhiệm bảo vệ cây nghiến nói riêng và cảnh quan môi trường trong khu vực nói chung, mang lại những giá trị tích cực đối với kinh tế, cộng đồng và xã hội.

Lâm Bình là khu vực có nguồn tài nguyên rừng phong phú, với hệ động, thực vật quý hiếm, độ che phủ của rừng dẫn đầu toàn tỉnh Tuyên Quang lên đến hơn 78%. Hòa quyện với núi rừng xanh thẳm là các thác nước với nhiều tầng thác và quần thể hang động rộng lớn, nguyên sơ, thích hợp cho việc khai thác, phát triển đa dạng sản phẩm du lịch sinh thái.

Những cây nghiến cổ thụ được người dân bảo vệ, gìn giữ. Ảnh: Nguyễn Tùng.

Để đẩy mạnh phát triển loại hình du lịch này, cùng với tăng cường công tác quản lý, bảo vệ, phát triển tài nguyên rừng hiện có, xã Lâm Bình đã khai thác hiệu quả các thế mạnh có từ rừng như cây nghiến di sản Việt Nam, tuyến du lịch trải nghiệm sinh thái - lịch sử - khám phá Di tích Xưởng quân khí H52 - hang Khuổi Pín.

Tại Lâm Bình hiện đang gìn giữ được quần thể nghiến gồm 25 cây trăm năm tuổi và đang được đề nghị công nhân cây di sản Việt Nam. Quần thể nghiến này có vị trí mọc cạnh con đường vào khu dân cư nên rất thuận lợi cho du khách tham quan, trải nghiệm du lịch sinh thái.

Anh Nguyễn Hoàng Anh (tỉnh Bắc Ninh) không khỏi ngỡ ngàng khi đến cánh rừng nguyên sinh tại Tuyên Quang và được tận mắt ngắm nhìn cây nghiến nghìn năm tuổi. Với anh Hoàng Anh đây là một trải nghiệm đáng nhớ mà không phải nơi nào cũng có."Cây nghiến nghìn năm tuổi nhìn vô cùng kỳ vỹ, đó thực sự là sự ban tặng của tạo hóa, có lẽ ở Việt Nam rất ít nơi còn gìn giữ được cây nghiến cổ thụ và những cánh rừng nguyên sinh như tại Tuyên Quang.Tôi nghĩ đây là một lợi thế hiếm có, người dân nơi đây cần giữ vững được những cánh rừng xanh, không gian thiên nhiên hoang sơ, trong lành này. Thời gian tới đây có lẽ sẽ là điểm đến của rất nhiều du khách", anh Hoàng Anh chia sẻ.

Những cánh rừng ở Lâm Bình đã trải qua bao đời được gìn giữ, chăm sóc. Với người dân vùng cao này còn rừng là còn bản làng, còn sinh kế bởi những khu rừng nguyên sinh chứa đựng “kho báu” đặc bệt tạo nên một nguồn lợi lớn từ ngành “công nghiệp không khỏi”. Du lịch sinh thái từ rừng đã mang đến nguồn lợi không nhỏ cho người dân. Ông Tô Viết Hiệp - Bí thư xã Lâm Bình cho hay, những năm các cánh rừng nguyên sinh được bảo vệ nghiêm ngặt. Địa phương thành lập nhiều đoàn khảo sát, lựa chọn một số thôn, bản để xây dựng địa điểm phục vụ du lịch.

"Nhiều khu vực phù hợp để có thể xây dựng thành các điểm quan sát, check in, cắm trại, dã ngoại, nghỉ dưỡng, du lịch mạo hiểm, leo núi, khám phá rừng nguyên sinh, hang động, thác nước. Địa phường đặc biệt chú trọng tổ chức các hoạt động quảng bá, mời gọi chuyên gia tư vấn phát triển du lịch một cách bài bản, bền vững, khai thác có hiệu quả lợi thế từ rừng và danh thắng Quốc gia đặc biệt Na Hang - Lâm Bình", ông Hiệp thông tin.

Nhiều năm qua, chính quyền các địa phương tại Tuyên Quang và người dân đã đồng hành khai thác tiềm năng của rừng mình để phát triển du lịch sinh thái. Cũng từ đó hình thành các tour tuyến du lịch, trải nghiệm rừng nguyên sinh như thăm quan bảo tồn thiên nhiên Tát Kẻ Bản Bung, trải nghiệm rừng đặc dụng Tân Trào, Khu bảo tồn thiên nhiên Cham Chu. Người dân bản địa cùng các kiểm lâm, nhân viên tuần rừng là những hướng dẫn viên du lịch để đưa khách đến khám phá trải nghiệm giúp du khách hiểu hơn về lịch sử, vai trò của rừng nguyên sinh cũng như công tác giữ rừng.

Ông Ma Thanh Khiết - Hạt kiểm lâm Na Hang cho biết, mỗi năm các cán bộ kiểm lâm, nhân viên tuần rừng thường dẫn 30 đoàn khách vào rừng nguyên sinh."Du khách ưu thích mạo hiểm, khám phá sẽ được các hướng dẫn viên đặc biệt dẫn đường để đảm bảo an toàn, đi đúng địa điểm cần đến. Những chương trình như vậy đã mang lại trải nghiệm ấn tượng cho du khách và cũng để người dân hiểu hơn về công tác bảo vệ rừng", ông Khiết cho hay.

Tại rừng đặc dụng Tân Trào nơi có gần 4.000 ha, trong đó có trên 3.100 ha rừng tự nhiên. Ở đó có những cây gù hương, nghiến, lim xanh vươn cao cả mấy chục mét. Dưới tán rừng là một kho tàng cây thảo dược đồ sộ như giảo cổ lam, thiên nhiên kiện, sâm cau. Anh Ma Văn Tiến chủ homestay Tiến Phương ở thôn Tân Lập, xã Tân Trào cho biết, người dân ý thức được rằng, rừng giúp họ nâng cao chất lượng homestay từ sinh thái môi trường, cảnh quan và ẩm thực.

Tour trải nghiệm rừng Tân Trào được du khách lựa chọn khi đến Tuyên Quang. Ảnh: Việt Bắc.

"Những năm qua du lịch sinh thái thăm quan rừng rất phát triển và du khách cũng ưa thích hình thức này. Từ rừng mà chúng tôi kinh doanh những dịch vụ đi kèm như ăn nghỉ, đưa đón. Thu nhập của chúng tôi cũng bền vững hơn, nhiều hộ đã thoát được nghèo", anh Tiến chia sẻ. Qua nhiều thế hệ lãnh đạo, chính sách giữ rừng của Tuyên Quang vẫn nhất quán và xuyên suốt. Giữ rừng để bảo vệ nguồn nước, giữ rừng để phòng chống thiên tai, giữ rừng để bảo vệ mùa màng và ngày nay giữ rừng còn để phát triển du lịch sinh thái dưới tán rừng.

Tuyên Quang có độ che phủ rừng chiếm 65% diện tích đất tự nhiên, nằm trong top 3 cả nước. Toàn tỉnh có 448.680 ha rừng và đất lâm nghiệp thì trong đó diện tích rừng tự nhiên 281.700 ha. Tỉnh Tuyên Quang hiện giữ được 2/3 diện tích là rừng tự nhiên với độ đa dạng sinh học cao, nhiều loài cây, động vật nằm trong sách đỏ thế giới, Việt Nam cần được bảo vệ nghiêm ngặt.

Theo Báo Lao động