Sức mạnh cộng đồng - "linh hồn" làm nên điều kỳ diệu
Khởi nguồn từ mạch ngầm văn hóa dân gian, Lễ hội Thành Tuyên được sinh ra một cách tự nhiên, thuần khiết từ tình yêu thương của những người lớn dành cho trẻ nhỏ trong mỗi khu phố.
Những chiếc đèn Trung thu tự làm ban đầu chỉ để mang lại niềm vui con trẻ, nhưng chính sự thi đua ngầm đầy hồn nhiên và sáng tạo giữa các tổ dân phố đã biến những chiếc đèn đơn sơ thành những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc với kích cỡ khổng lồ, di động trên phố phường.
Theo kế hoạch, Lễ hội Thành Tuyên năm 2025 sẽ có các hoạt động chính diễn ra từ ngày 27/9 - 4/10/2025,
tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành, phường Minh Xuân và Quảng trường 26/3, phường Hà Giang 1.
Điều làm nên sức sống mãnh liệt và sự khác biệt của Lễ hội Thành Tuyên chính là "linh hồn" cộng đồng. Đây là một lễ hội hiếm hoi mà ở đó, người dân thực sự là chủ thể sáng tạo, là nghệ nhân và là người tổ chức, duy trì, phát triển.
Họ tự nguyện góp công, góp của, biến những câu chuyện cổ tích, những nhân vật lịch sử hào hùng như Thánh Gióng, Hai Bà Trưng, hay những biểu tượng của xứ Tuyên như Thành Nhà Mạc, cây đa Tân Trào... thành những mô hình đèn lồng sống động.
Chương trình khai mạc Lễ hội Thành Tuyên và Chương trình đêm hội Thành Tuyên dự kiến diễn ra từ 20h đến 21h30
ngày 4/10/2025 (thứ 7, ngày 13/8 âm lịch), tại Quảng trường Nguyễn Tất Thành, phường Minh Xuân, tỉnh Tuyên Quang.
Mỗi mô hình không chỉ là một sản phẩm kỹ thuật, mà còn là kết tinh của trí tuệ tập thể, tình làng nghĩa xóm và là một bài học lịch sử, văn hóa trực quan cho thế hệ trẻ.
Sự công nhận của Trung tâm Sách Kỷ lục Việt Nam với 3 kỷ lục Guinness Việt Nam, bao gồm "Đêm hội Trung thu có nhiều mô hình đèn lớn nhất", "Mâm cỗ Trung thu lớn nhất Việt Nam" và "Cặp đèn kéo quân lớn nhất Việt Nam", chính là sự khẳng định cho giá trị độc đáo không thể trộn lẫn này. Lễ hội đã vượt ra khỏi khuôn khổ một đêm rằm, trở thành một di sản văn hóa do chính nhân dân tạo dựng và nuôi dưỡng.
Những đoàn xe cao tới vài mét, dài hàng chục mét, nối đuôi nhau diễu hành trong tiếng nhạc rộn rã
và tiếng reo hò thích thú của hàng ngàn người dân, đặc biệt là các em nhỏ.
Quả ngọt từ vốn văn hóa
Sự sáng tạo tự phát của người dân đã bất ngờ tạo ra một "mỏ vàng" cho ngành du lịch Tuyên Quang. Khi chính quyền địa phương nhận ra tiềm năng to lớn ấy và quyết định nâng tầm lễ hội lên quy mô cấp tỉnh từ năm 2014, đó đã trở thành một cú hích chiến lược.
Sự sáng tạo tự phát của người dân đã bất ngờ tạo ra một "mỏ vàng" cho ngành du lịch Tuyên Quang. Khi chính quyền địa phương nhận ra tiềm năng to lớn ấy và quyết định nâng tầm lễ hội lên quy mô cấp tỉnh từ năm 2014, đó đã trở thành một cú hích chiến lược.
Lễ hội không chỉ là hoạt động rước đèn mà còn được tổ chức gắn với nhiều sự kiện văn hóa, thể thao, du lịch cấp khu vực và toàn quốc như Liên hoan nghệ thuật Hát Then - Đàn Tính, Ngày hội văn hóa dân tộc Dao toàn quốc, Liên hoan trình diễn di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, Chương trình du lịch qua những miền di sản Việt Bắc...
Từ những chiếc đèn kéo quân, đèn ông sao bình dị của trẻ thơ, Lễ hội Thành Tuyên đã có một hành trình phát triển ngoạn mục,
trở thành một "thương hiệu" văn hóa của tỉnh Tuyên Quang trong nhiều năm qua.
Những con số biết nói đã minh chứng cho sức hút của thương hiệu văn hóa này. Lượng khách du lịch đến Tuyên Quang đã có bước tăng trưởng mạnh, từ 530 nghìn lượt năm 2010 tăng lên hơn 2,37 triệu lượt vào năm 2022. Năm 2023 hơn 2,6 triệu lượt. Năm 2024 trên 2,8 triệu lượt.
Chỉ riêng trong mùa lễ hội trong năm 2024, toàn tỉnh đã đón trên 400 nghìn lượt khách, thời gian cao điểm diễn ra hoạt động chính của Lễ hội thu hút trên 200 nghìn lượt khách.
Những tác phẩm nghệ thuật sáng tạo, thể hiện tài khéo léo của người dân về những nhân vật lịch sử hào hùng
như Thánh Gióng, Hai Bà Trưng... Tất cả đều thể hiện tình yêu quê hương, đất nước của người dân xứ Tuyên.
Trong 9 tháng đầu năm 2025, Tuyên Quang đón gần 3 triệu lượt du khách, riêng dịp nghỉ Lễ Quốc khánh 2/9, tính từ ngày 30/8 đến ngày 2/9/2025, các điểm di tích, các khu, điểm du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang ước đón khoảng 112.000 lượt khách. Trong đó, nổi bật là lượng du khách tham quan, trải nghiệm tại đêm hội Trung thu Tuyên Quang, khoảng 56.000 lượt.
Công suất sử dụng phòng tại các cơ sở lưu trú trung bình đạt khoảng 60 - 70%, riêng địa bàn thành phố Tuyên Quang cũ nay là phường Minh Xuân và một số phường khác – nơi gần Quảng trường Nguyễn Tất Thành, địa điểm tổ chức Lễ hội Thành Tuyên và Chương trình Đêm hội Thành Tuyên đạt 98-100% trong dịp này.
Các hoạt động diễn ra hiệu quả và đảm bảo an toàn.
Tổng thu xã hội từ du lịch cũng tăng trưởng ngoạn mục, từ gần 40 tỷ đồng (2014) vọt lên trên 2.000 tỷ đồng (2022); năm 2024 là hơn 3.700 tỷ; 9 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 8.000 tỷ đồng (từ 1/7 tỉnh Hà Giang sáp nhập với tỉnh Tuyên Quang lấy tên là tỉnh Tuyên Quang).
Quan trọng hơn, nguồn lợi kinh tế này được lan tỏa trực tiếp đến người dân thông qua các dịch vụ lưu trú, ẩm thực, vận tải... tạo ra sinh kế bền vững giúp người dân nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.
Thành công của lễ hội còn là thỏi nam châm thu hút các nhà đầu tư chiến lược như Mường Thanh, Vingroup, Dan ko, Hồng hạc Đại lải..., mở ra một chương mới cho hạ tầng du lịch của tỉnh.
Tuyên Quang đặt mục tiêu đưa du lịch trở thành kinh tế mũi nhọn
Lễ hội Thành Tuyên không chỉ là một câu chuyện thành công của quá khứ mà còn là hạt nhân cho tầm nhìn tương lai.
Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030 vừa tổ chức thành công trong 2 ngày (23 – 24/9), tỉnh đặt mục tiêu thu hút 6 triệu lượt khách du lịch và đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn vào năm 2030, Lễ hội Thành Tuyên sẽ tiếp tục đóng vai trò là một trong những hạt nhân, là kinh tế di sản quan trọng.
Để hiện thực hóa mục tiêu thu hút 6 triệu lượt khách vào năm 2030, Tuyên Quang đang dồn lực vào những giải pháp trọng tâm.
Trước hết, đó là tiếp tục nâng tầm Lễ hội Thành Tuyên, không chỉ về chất lượng tổ chức mà còn mở rộng hợp tác quốc tế, giữ vững bản sắc sáng tạo của cộng đồng.
Song song đó, việc đẩy nhanh các công trình hạ tầng giao thông chiến lược, đặc biệt là đã hoàn thành cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ và đang triển khai thực hiện cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang, sẽ phá vỡ thế "ốc đảo", kết nối Tuyên Quang với các trung tâm kinh tế lớn, tạo ra một hành lang phát triển liên vùng.
Mặt khác, tiếp tục phát huy tiềm năng, lợi thế đẩy mạnh phát triển du lịch, sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, gắn với kinh tế di sản, công nghiệp văn hóa và kinh tế cửa khẩu có thương hiệu, với các sản phẩm du lịch uy tín, chất lượng cấp quốc gia và quốc tế.
Đẩy mạnh phát triển du lịch, sớm trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, ưu tiên đầu tư hiện đại hóa hạ tầng các khu du lịch trọng điểm, gắn với nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu du lịch quốc gia, quốc tế.
Cuối cùng, yếu tố con người vẫn là quyết định. Việc đầu tư đào tạo nguồn nhân lực du lịch chất lượng cao chính là chìa khóa để nâng cao trải nghiệm của du khách, biến tiềm năng thành lợi thế cạnh tranh.
Lễ hội Thành Tuyên là minh chứng rõ nét nhất cho thấy, khi di sản văn hóa được cộng đồng trân trọng, sáng tạo và phát huy, nó sẽ trở thành một nguồn lực nội sinh rất lớn.
Ánh sáng từ những chiếc đèn lồng Thành Tuyên giờ đây không chỉ là ánh sáng của đêm rằm, mà còn là ánh sáng của khát vọng sáng tạo, soi đường cho Tuyên Quang vững bước trên hành trình trở thành một điểm đến hiện đại, giàu bản sắc trên bản đồ du lịch Việt Nam. Qua đó, góp phần hoàn thành mục tiêu đến năm 2030 là tỉnh phát triển khá, toàn diện, bền vững, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 là tỉnh phát triển, thu nhập cao trong vùng trung du và miền núi Bắc Bộ; tự cường, tự tin trong kỷ nguyên mới, phát triển phồn vinh, hạnh phúc.
Theo Báo Dân Việt
