Lễ cúng tổ tiên là nghi lễ cổ truyền từ lâu đời, thể hiện tín ngưỡng và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Lô Lô. Trong mỗi ngôi nhà của đồng bào, bàn thờ tổ tiên được đặt ở vị trí trang trọng giữa nhà. Phía trên bàn thờ là những hình nhân bằng gỗ, biểu tượng linh hồn tổ tiên. Theo phong tục, mỗi gia đình đều có bàn thờ tổ tiên, song lễ cúng của dòng họ chỉ được tổ chức tại gia đình trưởng họ. Người trưởng họ đứng ra chủ trì lễ, các thành viên đóng góp lễ vật theo khả năng.

Nghi lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô có ba phần chính: Lễ hiến tế, lễ tưởng nhớ và lễ đưa tiễn. Trước ngày lễ, trưởng họ chuẩn bị lễ vật gồm gà, xôi, rượu, hoa tươi, trái cây và tiền vàng. Trước đây, nghi lễ còn cầu kỳ hơn với đủ trâu, bò, lợn, trống đồng và đèn dầu. Trong quan niệm của người Lô Lô, tổ tiên được chia thành hai hệ: Tổ tiên gần (dùy khế) gồm các đời thứ 3, 4; tổ tiên xa (pờ xi) là những vị tổ từ đời thứ 5 trở đi.

Ông Sình Dỉ Gai, Trưởng thôn Lô Lô Chải cho biết: “Lễ cúng tổ tiên không chỉ để con cháu tưởng nhớ nguồn cội, biết ơn ông bà, mà còn gắn kết tình cảm trong gia đình, dòng họ và cộng đồng”. Nếu trước kia lễ thường tổ chức trong phạm vi từng gia đình thì ngày nay, cả bản cùng chung một ngày lễ, tạo không khí đoàn kết và lan tỏa nét đẹp văn hóa.

Năm 2012, Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô xã Lũng Cú đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Năm nay, lễ được tổ chức với chủ đề “Di sản - nơi tìm về nguồn cội”. Bên cạnh phần lễ mang đậm yếu tố tâm linh như nghi thức “ma cỏ”, “nhảy lễ”, đánh trống đồng…, phần hội còn có nhiều hoạt động văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian của đồng bào các dân tộc địa phương.

Sự kiện không chỉ là dịp để đồng bào Lô Lô khẳng định bản sắc văn hóa, mà còn góp phần quảng bá giá trị di sản, thu hút du khách trong và ngoài nước đến khám phá, trải nghiệm những nét độc đáo của cư dân vùng Cao nguyên đá Đồng Văn.

 “Ma cỏ” là nét độc đáo nhất trong nghi lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô.

Các bộ trang phục “Ma cỏ” thường được bện, kết ngay trước hôm diễn ra nghi lễ.

Cỏ được chọn thường phải xanh non, cho nên bộ trang phục có màu xanh tươi rất đẹp.

“Ma cỏ” được quấn cỏ su cheo chung quanh che kín thân, đeo mặt nạ từ tre, chỉ hở hai mắt và miệng.

 “Ma cỏ” nhảy múa theo nhịp trống.

 Cặp trống đồng – bảo vật linh thiêng của cộng đồng người Lô Lô là vật không thể

 thiếu trong nghi lễ, gồm 1 chiếc trống đực và 1 chiếc trống cái.

 Tiếng trống đồng vang lên, những người phụ nữ trong trang phục truyền thống nhảy múa rộn ràng cùng đoàn “Ma cỏ”.

 Lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô có ba nghi lễ chính là lễ hiến tế, lễ tưởng nhớ và lễ tiễn đưa.

Lễ vật cúng bắt buộc phải có các lễ vật lợn, gà, xôi, rượu, hoa quả.
 

Du khách trong và ngoài nước đến khám phá, tìm hiểu và trải nghiệm

 những nét văn hóa đặc sắc của đồng bào Lô Lô trên Cao nguyên đá.
 

Năm 2012, lễ cúng tổ tiên của người Lô Lô xã Lũng Cú đã được Bộ VHTTDL công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

 Du khách có dịp tìm hiểu, trải nghiệm thực tế, giao lưu văn nghệ dân gian truyền thống, các trò chơi dân gian và đốt lửa trại.

Theo dantocmiennui.baotintuc.vn